Bir yıldan kısa bir süre önce kurulan Çinli bir yapay zeka şirketi, Silikon Vadisi’nin tekliflerine maliyetinin çok altında rakip olduğunu söylediği teknolojiyi ortaya çıkardıktan sonra ABD pazarlarında kargaşaya yol açtı.
Riskten korunma fonu yöneticisi Liang Wenfeng tarafından Hangzhou’da başlatılan DeepSeek, R1 modelinin köklü oyuncuların sistemleriyle eşleşebileceğini veya onlardan daha iyi performans gösterebileceğini, geliştirme maliyetinin ise 6 milyon ABD dolarının altında olduğunu iddia ediyor.
Microsoft, Google ve OpenAI gibi ABD teknoloji devlerinin LLM’lerin geliştirilmesine milyarlarca dolar akıtması (çoğunlukla bireysel modellere yüz milyonlar ve altyapıya milyarlarca dolar harcama) nedeniyle DeepSeek’in ortaya çıkışı, küresel yapay zeka yarışında potansiyel olarak yıkıcı bir anı temsil ediyor.
Bu gelişme, Biden yönetiminin Çin’in yapay zeka yeteneklerini sınırlandırmak için gelişmiş mikroişlemciler üzerinde sıkı ihracat kontrolleri uygulamasıyla (şu anda potansiyel olarak istenmeyen sonuçlara yol açacak gibi görünen bir strateji) ve 2025 Trump yönetiminin 500 milyar ABD doları değerindeki Stargate girişimine destek sözü vermesiyle ABD ile Çin arasındaki yoğun teknolojik rekabetin arka planında gerçekleşiyor.
DeepSeek yapay zeka altyapısını nasıl oluşturdu?
Yeni girişimin ortaya çıkışının, birçok LLM’ye güç sağlayan çipleri sağlayan Nvidia için özel bir öneme sahip olduğu kanıtlandı. Yatırımcıların DeepSeek’in yetenekleri ve geliştirme maliyetleri hakkındaki iddiaları sindirmesiyle Nvidia’nın hisse fiyatı %3 düştü.
Şirketi yapay zeka sistemleri için eğitim verileri sağlayan ScaleAI genel müdürü Alexandr Wang, 2025 Dünya Ekonomik Forumu’nda CNBC ile yaptığı bir röportajda şunları söyledi: “Bulduğumuz şey, Çin’in önde gelen yapay zeka laboratuvarı olan DeepSeek’in, onların modelinin aslında en iyi performansa sahip olduğu veya en iyi Amerikan modelleriyle aşağı yukarı aynı seviyede olduğudur.”
Wang’ın, ABD’nin gelişmiş işlemcilerin Çin’e satışına ilişkin kısıtlamalarına rağmen DeepSeek’in Nvidia’dan 50.000 H100 yongası satın aldığı iddiası, ihracat kontrolünün etkinliğinin incelenmesine yol açtı.
Şirketin V3 modeli üzerinde çalışan mobil uygulaması, Ocak ayında Apple’ın ABD App Store’unda ücretsiz indirmelerde en üst sıralara ulaştı. Bu başarı, DeepSeek’in web sitesinde ve API’sinde kesintiye yol açtı.
ESET Global Siber Güvenlik Danışmanı Jake Moore, “DeepSeek son günlerde kesinlikle ilgi odağı haline geldi ve siber suçlular için büyük bir bal küpü görevi görebilir” diyor. “Bu, çeşitli nedenlerle medyaya çekişmeli bir şekilde hakim olan ve istismar edilebilecek herhangi bir potansiyel güvenlik açığı arayan birden fazla tehdit aktörü grubunu çekebilen herhangi bir yeni platform için tipik bir durumdur.
“DeepSeek’in ve değerlerinin arkasında kimin olduğuna bakılmaksızın, bu tür saldırılar, özellikle ilgi hızla arttığında, mevcut savunmayı güçlendirmeyi ve beklenmeyeni beklemeyi hatırlatıyor.”
Finansman açığı Wall Street’i şaşırtıyor
DeepSeek’in iddia ettiği geliştirme maliyetleri ile ABD teknoloji şirketlerinin yapay zekaya yatırdığı milyarlarca dolar arasındaki zıtlık, yapay zekanın pazar kazanımlarını artırdığını anlatan anlatıyı destekleyen yatırımcıları tedirgin etti.
Biden yönetimi, Çinli şirketlerin yapay zeka geliştirme yeteneklerini sınırlamak amacıyla 2021’de Çin’e gelişmiş mikroişlemcilerin gönderilmesine kısıtlamalar uyguladı.
DeepSeek, V3 modelini, ihracat kısıtlamaları kapsamındakilerden daha az gelişmiş işlemciler olan Nvidia H800 yongalarını kullanarak eğittiğini bildirdi. Şirket, arama motoru Baidu’nun Çin’in ilk LLM’sini yayınlamasının ardından ortaya çıktı ve bu, Çinli teknoloji firmaları arasında bir yapay zeka geliştirme dalgasına yol açtı.
Airbnb ve çok sayıda AI startup’ı da dahil olmak üzere şirketlere yatırım yapan risk sermayesi şirketi Andreessen Horowitz’in kurucu ortağı Marc Andreessen, DeepSeek’in sosyal medya platformu X’e yaklaşımının önemini vurguladı ve şirketin R1 modelini ‘Yapay Zekanın Sputnik anı’ olarak tanımladı.
Teknoloji, Silikon Vadisi gazilerinin dikkatini çeken bir yöntem olan, yanıtları vermeden önce adım adım açıklamalar üreten bir akıl yürütme sistemi kullanıyor.
Teknoloji yatırımcısı Chamath Palihapitiya, X’te DeepSeek’in R1 modelinin “aslında yapay zekanın kutsal kaselerinden birini kırdığını” yazıyor: modellerin denetlenen büyük veri kümelerine dayanmadan adım adım akıl yürütmesini sağlamak.
“Bu sadece sorunları çözmekle ilgili değildi” diye ekledi. “Model organik olarak uzun düşünce zincirleri oluşturmayı, çalışmasını kendi kendine doğrulamayı ve daha zor problemlere daha fazla hesaplama zamanı ayırmayı öğrendi.”
