Enerji sektörünün yenilenebilir kaynaklara geçişi, veri analizi ve piyasa istihbaratına yönelik benzeri görülmemiş bir talep yarattı. Yatırım şirketleri, kamu hizmetleri ve hükümetler, fosil yakıtlardan uzaklaşma değişimini yönetmek için piyasa eğilimleri, teknolojik gelişmeler ve politika değişiklikleri hakkında ayrıntılı içgörülere ihtiyaç duyuyor.
Analize olan bu talep, araştırma raporlarının ve piyasa çalışmalarının yaygınlaşmasına yol açtı. Uluslararası Enerji Ajansı’nın (IEA) Dünya Enerji Görünümü, küresel enerji eğilimlerinin ve güvenlik, emisyonlar ve ekonomik kalkınma üzerindeki etkilerinin analizini sağlayarak sektör için temel bir yayın olarak öne çıkıyor.
IEA, küresel enerji eğilimlerini ve piyasa verilerini analiz eden bir yapay zeka aracı geliştirmek için Microsoft ile iş birliği yaptı.
Dünya Enerji Görünümü GPT (WEO GPT), kullanıcıların küresel enerji güvenliğini, emisyonları ve ekonomik gelişmeyi inceleyen IEA’nın yıllık raporunu sorgulamasını sağlar. Araç, belirli sektörler veya bölgeler hakkındaki sorguları işler ve raporun verilerinden özelleştirilmiş yanıtlar sağlar.
Microsoft Sürdürülebilirlik Sorumlusu Melanie Nakagawa şunları söylüyor: “Microsoft’ta, sürdürülebilirlik için yapay zekanın gücünden yararlanmak için çalışıyoruz. Bu, bireylerin, kuruluşların ve toplulukların çevre hakkında bilgi edinmelerini ve harekete geçmelerini sağlayacak araçlar oluşturmayı içeriyor.”
Microsoft ve IEA enerji sektöründe dönüşümü hedefliyor
Lansman, enerji sektörünün Orta Doğu’daki jeopolitik gerginlikler ve temiz teknolojiye olan artan talep nedeniyle kesintiye uğramasıyla birlikte geliyor. IEA, temiz enerji projelerine yapılan küresel yatırımın yıllık 2 trilyon ABD dolarına yaklaştığını ve bunun petrol, gaz ve kömür tedarikine yapılan toplam harcamanın iki katı olduğunu bildiriyor.
Veriler, tesislerin üretebileceği maksimum elektrik çıkışını ifade eden yenilenebilir enerji üretim kapasitesinin 2030 yılına kadar 4 bin 250 gigawatttan 10 bin gigawatta çıkacağını gösteriyor.
Piyasa koşulları teknoloji dağıtımı için zorluklar sunuyor. IEA, 2020’den beri tanıtılan temiz enerji teknolojilerini etkileyen 200 önlemi tanımlıyor ve bu önlemler, bileşenlerin ve bitmiş ürünlerin sınırlar arası hareketini etkiliyor.
Raporda, 2023’te küresel enerji krizinin anlık etkilerinin azaldığı ancak gelecekte kesintiler yaşanma riskinin devam ettiği belirtiliyor. Temiz enerji teknolojilerindeki tedarik zinciri konsantrasyonu, geleneksel yakıt piyasalarında gözlemlenenlere benzer zaaflar yaratıyor.
Siyasi belirsizlik piyasa dinamiklerini etkiliyor; küresel enerji talebinin yarısını temsil eden ülkeler 2024’te seçim düzenliyor. Enerji fiyatları ve iklim olayları seçmenlerin öncelikleri arasında yer alıyor.
Üretim kapasitesi ve pazar rekabeti
Analiz, 2020’lerin ikinci yarısında petrol ve sıvılaştırılmış doğal gazda aşırı arz beklendiğini ortaya koyuyor. Güneş fotovoltaik panelleri ve pilleri için üretim kapasitesi mevcut talebi aşıyor ve tedarikçiler arasında fiyat rekabeti yaratıyor.
Yenilenebilir enerji sektörü 2023 yılında 560 gigawatt yeni kapasite ekledi. IEA, nükleer enerji de dahil olmak üzere düşük emisyonlu kaynakların 2030 yılından önce küresel elektriğin yarısından fazlasını üreteceğini öngörüyor.
Veri merkezleri ve elektrik talebi
Raporda ayrıca veri merkezlerinin büyümesi de inceleniyor. Dünya çapında 11.000 veri merkezi olmasına rağmen, bunların elektrik talebi üzerindeki etkisi 2030’a kadar sınırlı kalıyor.
Küresel elektrik tüketimi son on yılda genel enerji talebinin iki katı oranında arttı. Çin bu büyümenin üçte ikisine katkıda bulundu. IEA’nın 2035’teki küresel elektrik talebine ilişkin projeksiyonları önceki tahminleri 2.200 terawatt-saat aşarak %6’ya denk geliyor.
Elektrikli araç benimsenmesi, Çin’in enerji tüketim modellerinde bir değişimi temsil ediyor. Elektrikli araçlar şu anda dünya çapındaki yeni araç satışlarının %20’sini temsil ediyor ve projeksiyonlar bunun 2030 yılına kadar %50’ye ulaşacağını gösteriyor.
Melanie Nakagawa şunları söylüyor: “Microsoft’un, IEA’nın amiral gemisi yıllık raporunu yeni bir yapay zeka destekli ajanla keşfetmenize yardımcı olmak için WEO GPT’yi başlatmak üzere Uluslararası Enerji Ajansı ile ortaklık kurduğunu paylaşmaktan heyecan duyuyorum. Bu, kullanıcıların daha kolay içgörüler bulmasını ve analizlerini yeni yollarla incelemesini sağlar.”
