Yapay zeka, zamanımızın en dönüştürücü teknolojilerinden biri olarak hızla ortaya çıktı ve kamuoyunun dikkatini ve endüstrinin ilgisini çekti. İnsan zekasını simüle etme ve karar alma süreçlerini devrim niteliğinde değiştirme yeteneğiyle yapay zeka, işletmeler ve hükümetler için merkezi bir odak noktası haline geldi.
Ancak, AI bu çağın tanımlayıcı teknolojisi olmadan önce, başka bir dijital devrim kök salmıştı: blok zinciri. Veri yönetimine yönelik merkezi olmayan ve güvenli yaklaşımıyla bilinen blok zinciri, ilk olarak kripto paralar aracılığıyla öne çıktı ve geleneksel finansal sistemleri dönüştürebilecek, kurcalanmaya dayanıklı bir defter sundu.
İşletmeler ve yenilikçiler bu iki teknolojinin potansiyelini ayrı ayrı araştırdıkça, şu soru ortaya çıktı: Yapay Zeka ve Blockchain birleştirilirse ne olur?
FICO’nun Baş Analitik Sorumlusu Scott Zoldi, “Yakın zamana kadar Blockchain ve Yapay Zeka arasındaki uyum pek belirgin değildi ve bu ikisinin birlikte kullanımı yaygın değildi” şeklinde açıklıyor.
Bu teknolojilerin bir araya gelmesi, hiçbirinin tek başına başaramayacağı yeni fırsatlar yaratıyor. Blockchain’in sağlam güvenlik özellikleri, AI sistemlerinin daha fazla hesap verebilirlik ve şeffaflıkla çalışması için ideal bir ortam sağlıyor ve verilerdeki önyargılar, karar alma şeffaflığı ve izlenebilir denetim izlerine duyulan ihtiyaç gibi AI’yı çevreleyen birçok etik endişeyi ele alıyor.
Moody’s Ratings Dijital Varlıklar Başkan Yardımcısı Cristiano Ventricelli, “Yapay zekadaki blok zinciri manzarası, veri gizliliği, güvenlik ve merkezi olmayan karar alma süreçlerine olan ilginin etkisiyle hızla gelişiyor” diyor.
Yapay Zeka ve Blockchain’in entegrasyonu yeni iş modelleri için heyecan verici olasılıklar da yaratıyor. En umut verici uygulamalardan biri de merkezi olmayan yapay zeka pazar yerlerinin oluşturulmasıdır.
Bu, yapay zekaya erişimi demokratikleştirerek daha küçük şirketlerin ve bireysel geliştiricilerin yapay zeka ekosistemine daha önce erişilemeyen şekillerde katılmalarını sağlayacaktır.
AI ve Blockchain birlikte, birbirlerinin güçlü yanlarını güçlendirmekten daha fazlasını yapar; ayrıca birbirlerinin en büyük zorluklarından bazılarıyla da mücadele ederler. Merkezi olmayan yaklaşımıyla Blockchain, veri gizliliği endişelerini ve şeffaflık ihtiyaçlarını ele alırken, AI’nın analitik gücü Blockchain’in işlevselliğini ve uygulanabilirliğini artırır. Bu güçlü kombinasyon, henüz erken aşamalarında olsa da, daha güvenli, daha şeffaf ve daha hesap verebilir AI sistemleri sağlayarak endüstrileri yeniden şekillendirebilir. Bunun nasıl olabileceğine dair teknik dinamiklere bir göz atıyoruz.
Yapay zeka sistemlerinin geliştirilmesinde blockchain’in rolü
FICO’da Baş Analitik Sorumlusu olan Scott Zoldi, blockchain’in AI sistemlerini geliştirmedeki dönüştürücü rolünü açıklıyor. “Blockchain’in değişmez doğası, yönetişim ve düzenleyici kanıt için önemli kritik AI modeli geliştirme ayrıntılarının değiştirilemez bir şekilde saklanmasına olanak tanır.” diyor. Bu özellik, sorumlu AI standartlarına uyumu sağlamak için hayati önem taşıyor çünkü AI modeli gereksinimleri, başarı kriterleri ve etik testlerle ilgili temel bilgilerin saklanmasını sağlıyor.
Ayrıca, blockchain’in “AI uygulamaları için bir güvenlik cihazı” olarak hizmet ettiğini ve otomatik sistemlere olan güveni yeniden tesis ettiğini vurguluyor. Şeffaf bir denetim izi sağlayarak, blockchain üretimdeki AI modellerinin izlenmesini kolaylaştırır ve böylece sorumlu kullanım yönergelerine uymalarını sağlar. Scott, veri bilimcilerinin blockchain’i AI operasyonelleştirmesinin ayrılmaz bir parçası olarak görmeleri için eğitilmelerinin önemini açıklıyor ve “çoğu AI geliştiricisinin blockchain uzmanı olmadığını” ve bu teknolojileri etkili bir şekilde birleştirme konusunda rehberliğe ihtiyaç duyduklarını belirtiyor.
Scott, geleceğe baktığında, blockchain’in rolünün model yönetiminin ötesine geçerek tüm karar alma platformlarını kapsayacağını öngörüyor. Kuruluşların “blockchain’i AI modellerini denetleme yeteneklerinin bir parçası olarak görmeleri” gerektiğini, AI sistemlerinin etik ve güvenli kullanımını sağlamaları gerektiğini ileri sürüyor. Bu entegrasyon, giderek daha otonom hale gelen AI uygulamalarında hesap verebilirliği ve şeffaflığı teşvik etmek için hayati önem taşıyacak.
Blockchain ve Yapay Zeka veri gizliliğini nasıl artırabilir?
Moody’s Ratings Dijital Varlıklar Başkan Yardımcısı Cristiano Ventricelli, blockchain ve yapay zekanın gelişen entegrasyonunu özetleyerek, bunun veri gizliliğini, güvenliğini ve merkezi olmayan karar almayı artırma potansiyeline dikkat çekiyor.
“Yapay zekadaki blok zinciri manzarasının, güvenli veri yönetimine duyulan ihtiyaçtan kaynaklanan bir hızla geliştiğini” gözlemliyor. Blok zinciri, gizlilik düzenlemelerine uyum için gerekli olan ve veri kaynaklarına güveni tesis eden “doğrulanabilir, değiştirilemez bir veri izi” sağlıyor.
Cristiano, blockchain’in yapay zekada kullanıldığı üç temel alanı tanımlıyor: veri güvenliği ve gizliliği, merkezi olmayan yapay zeka pazar yerleri ve yapay zeka yönetimi. Blockchain’in hassas verileri koruyabileceğini ve daha şeffaf ve güvenli bir paylaşım sürecine olanak tanıyabileceğini açıklıyor. Ayrıca, geliştiricilerin aracılar olmadan yapay zeka varlıklarına erişip bunları paraya çevirmesini sağlayan “yapay zeka modelleri için merkezi olmayan pazar yerlerinin” ortaya çıktığını ve böylece daha demokratik bir yapay zeka ortamının teşvik edildiğini belirtiyor.
Cristiano, ileriye baktığında, veri gizliliği talepleri, birlikte çalışabilirlik ilerlemeleri ve düzenleyici netlik tarafından yönlendirilen önemli değişimler öngörüyor. Gelecekte blockchain’in “merkezi olmayan, topluluk tarafından yönetilen AI ekosistemleri” için temel bir katman olarak hareket edebileceğini, sağlık ve finans gibi çeşitli sektörlerde şeffaflığı ve hesap verebilirliği artırabileceğini iddia ediyor. Bu entegrasyon, nihayetinde daha etik ve dayanıklı AI sistemlerine yol açabilir.
